W internecie można znaleźć wiele informacji dotyczących ksylitolu. Nie chcąc powielać informacji ogólnodostępnych, piszemy o tym co dla nas samych okazało się nowością.
Za odkrywcę ksylitolu uznaje się laureata Nagrody Nobla niemieckiego chemika Emila Fischera, który jako pierwszy w roku 1891 wyizolował ksylitol z kory drzewa. W czystej postaci ksylitol pojawił się jednak dopiero w 1940 roku (w czasie II wojny światowej używany był jako substytut cukru dla żołnierzy).
Fakty:
- 1g ksylitolu = 2,4 kcal, dla porównania 1g cukru białego = 4 kcal
- Ludzkie ciało produkuje ok 5-15g ksylitolu na dobę w wyniku metabolizmu węglowodanów w wątrobie.
- Naturalnie ksylitol występuje także w niskich stężeniach we włóknach owoców i warzyw, takich jak truskawki i maliny. Może być także pozyskiwany z grzybów, owsa, trzciny cukrowej lub łusek kukurydzy.
Przemysł spożywczy opiera się jednak na ksylanie (hemiceluloza) pozyskiwanym z drewna brzozy lub kolb kukurydzy.
Przeciwwskazaniem do jego używania mogą być choroby nerek (wykazano, że ksylitol nasila katabolizm puryn).
Dawkowanie stanowi największą wadę ksylitolu. Jak większość polioli jest metabolizowany bardzo powoli, a duże jednorazowe dawki mogą powodować szereg negatywnych efektów ze strony układu pokarmowego, m. in.: biegunki, wzdęcia, wymioty, niestrawność lub bóle brzucha.
Dla dzieci bezpieczniejsze jest podanie ksylitolu w postaci gumy czy w formie stałej niż jako syrop czy drażetki. Wynika to z faktu, że obie wspomniane formy mogą stanowić zbyt dużą, skoncentrowaną, jednorazową porcję.
Ksylitol najlepiej jest wprowadzać powoli do diety. Zacząć od bardzo małych dawek i systematycznie obserwować swój organizm, czy jest w stanie tolerować większe ilości. U większości ludzi powinno sprawdzić się przyjmowanie 0,5-1g/kg masy ciała bez efektu przeczyszczenia.Ksylitolu nie powinny spożywać psy, u których wywołuje on hipoglikemię, letarg, hiperbilirubinemię, uszkodzenie hepatocytów, wymioty a nawet śmierć.
Ksylitol na tle innych bezcukrowych słodzików wyróżnia się doskonałą rozpuszczalnością i krystalizacją. Jest stabilny w wysokich temperaturach i nie podlega procesowi karmelizacji. Jest wykorzystywany coraz częściej w produktach do pielęgnacji i higieny jamy ustnej np. pastach do zębów lub płynach do płukania ust.
Na półkach sklepowych można spotkać 2 rodzaje ksylitolu:
- fiński – pozyskiwany drogą chemiczną na podstawie hydrolizy drewna,
- chiński – wykorzystujący metodę mikrobiologiczną tj. fermentację bakteryjną łuszczyn kukurydzy.
W obu przypadkach można mówić o ksylitolu. Nieprawdą jest stwierdzenie, że ksylitol chiński stanowi podróbkę, różni ich wyłącznie metoda produkcji.
Kontrowersji dodaje wyłącznie sama kukurydza, która w Chinach jest poddawana modyfikacjom genetycznym, a jej proces przetwarzania budzi wiele wątpliwości.
Zakręcony Słoik sprzedaje ksylitol fiński :-), np.:
Ksylitol krystaliczny - cukier brzozowy 500g
Czekolada biała z ksylitolem b/c 100g
Pasta do zębów bez fluoru z ksylitolem EKO 75 ml
Wpis powstał na podstawie artykułu dr Łukasza Ho Thanh (Food Forum nr 1(17)/2017).
